Natuurlijk schuurt het enorm om terug te kijken op leven van O.J. Simpson (76), nadat zijn overlijden deze week de hele wereld over ging en veel reactie losmaakte. Als je echter inzoomt op zijn carrière als speler, dan blijft hij één van de beste NFL-running backs ooit.
Een gecompliceerd leven, met een hele lange schaduw. Topsporter, Hall of Fame-legende, acteur, tv-persoonlijkheid, moordverdachte. Uiteindelijk veroordeeld (voor een andere zaak), en weer vrijgekomen. Het contrast tussen de jaren van zijn loopbaan en daarna, kan haast niet groter.
Veel media brengen deze dagen het nieuws dat de American football-wereld – de NFL, zijn clubs Buffalo en San Francisco, de Hall of Fame – niet of langzaam op gang komt qua berichten over zijn dood. Iedereen loopt op eieren. Op de website en socials van de Bills staat overigens, dagen later, nog steeds niets. Hetzelfde geldt voor de USC-universiteit.
Het is ook complex, maar we proberen het toch. Kijken naar de football-held O.J. Simpson, die 11 jaar lang met veel succes in de NFL heeft gespeeld.
Belangrijk om te weten, is dat hij is geboren in Potrero Hill in San Francisco. Een ruige getto vol met bendes, armoede en onveiligheid, waar hij de foute kant op gaat als tiener.
Het is mede dankzij de zwarte honkbal-ster Willy Mays dat hij destijds aan dat leven weet te ontsnappen. Mays zoekt hem op in de jeugdgevangenis, neemt hem mee naar zijn luxe huis en weet hem te raken. Een zwarte man kan óók een glamour-droomleven bereiken. Simpson is geïnspireerd en kiest het pad van sport, in plaats van misdaad.
Zijn prestaties vallen op. Ondanks zijn ondermaatse studiecijfers, krijgt de University of Southern California hem in het vizier. In zijn eerste jaar (1967) wordt USC nationaal kampioen en het jaar erna (1968) wint Simpson de Heisman Trophy als beste speler van het land.
Hij wil een held zijn van héél Amerika en neemt de Heisman aan met een glimlach. Voor de context: het is in dezelfde zomer, 1968, dat de atleten Tommie Smith en John Carlos op de Olympische Spelen in Mexico hun medailles aanpakken met de Black Power-groet.
In 1969 gaat Simpson naar de NFL, als de Buffalo Bills hem als eerste kiezen in de draft. Op dat moment één van de minste teams, maar door de komst van Simpson breken betere tijden aan.
Al duurt dat nog even, want in de eerste drie jaar van zijn loopbaan komt Simpson niet uit de verf. Pas in 1972 komt coach Lou Saban, die het hele systeem om Simpson laat draaien. Zijn topjaren breken aan.
Van 1972 tot 1976 is hij de belangrijkste rusher van de NFL. En in 1973 doet hij (als MVP) iets wat nog niemand voor hem deed: hij passeert de grens van 2000 yards – in 14 wedstrijden – en breekt de records van de legendarische Jim Brown. Diens record (1863 yards) wordt met maar liefst 140 yards verbroken: 2003 yards.
Simpson haalt het ongekende gemiddelde van 143 yards per wedstrijd. En in 1975 gaat hij erop en erover: 2243 yards (en 23 touchdowns). Met zijn explosiviteit, inzicht en het vermogen om in open veld te bewegen, is ‘The Juice’ een superster. Met een mooie loopstijl ook, bijna sierlijk verricht hij het zware werk.
Ondanks de productie van Simpson, haalt hij met de Bills maar één keer de play-offs. In 1974 verliest het team van de Steelers.
Na 1977 wordt zijn spel minder en ruilt hij Buffalo in voor zijn thuisteam, de San Francisco 49ers. Daar loopt hij in twee seizoenen nog wel 1000 yards bij elkaar, maar de kaars gaat langzaam uit. Hollywood lonkt, met een nieuwe loopbaan als acteur, commentator en mediapersoonlijkheid aan de horizon. Een luxe huis, net als Willy Mays, heeft-ie allang.
In 1985 wordt Simpson gekozen in de Pro Football Hall of Fame, in het eerste jaar dat dat mogelijk is. En negen jaar later, in 1994, zien we op CNN de beelden op tv van de achtervolging in de witte Ford Bronco. De rest is geschiedenis.
Qua statistieken is zijn NFL-loopbaan goudgerand: 6 Pro Bowls, gekozen in het All Decade-team van de jaren 70, in totaal 14,368 all purpose yards en 76 touchdowns. Hij loopt in maar liefst zes wedstrijden méér dan 200 yards. In alle top-10 lijstjes van beste running backs ooit komt zijn naam voor. In 2020 wordt hij gekozen in de top-100 aller tijden, als de NFL 100 jaar bestaat.
En natuurlijk springt dat ene, magische record het meest in het oog. De speler Orenthal James Simpson deed als eerste, wat geen andere running back ooit heeft gedaan. Tweeduizend yards. In veertien wedstrijden.
“Zijn prestaties op het veld blijven voor altijd behouden in Canton”, zei de Hall of Fame deze week, met veel gevoel voor diplomatie.
Wie NFL-beelden wil zien van Simpson, kan ik deze video aanraden: Former NFL running back O.J. Simpson dies of cancer at age 76, óók omdat er context in zit over zijn donkere jaren erna.
Auteur Jeroen van den Berk is columnist voor Gridiron. Hij was als speler actief in Nederland en Duitsland (2000-2018). Hij volgt de NFL sinds 1999 en is fan van de Detroit Lions. In Gridiron – The Magazine is hij ook te lezen. Een abonnement op het magazine bestel je hier.